Projekt nawadniania ogrodu – jak wygląda i od czego zacząć? Każdy inwestor pragnący posiadać automatyczne nawadnianie w swoim ogrodzie powinien rozpocząć od poprawnego projektu tego systemu. Dotyczy to inwestorów korzystających z usług firm instalacyjnych jak i tych, którzy chcą wykonać taką instalacje samodzielnie.
Dzięki projektowi nawadniania ogrodu już przed instalacją, będzie można zweryfikować poprawność rozstawienia zraszaczy ogrodowych, a po zakopaniu systemu nawadniania ogrodu – będzie wiadomo gdzie przebiegają rurociągi i za którą sekcje odpowiada który elektrozawór, co zaoszczędzi nam problemów w czasie wieloletniej eksploatacji i prowadzenia innych prac ogrodowych.
Projekt nawadniania ogrodu – poszczególne etapy
Projekt nawadniania ogrodu składa się z kilku etapów, którym należy zająć się planując wdrożenie systemu nawadniania. Każdy z etapów jest niezwykle istotny dla całości procesu.
- Inwentaryzacja terenu
- Określenie potrzeb wodnych
- Określenie parametrów źródła wody
- Dobór i rozstawa zraszaczy
- Grupowanie zraszaczy w sekcje
- Dobór rur i zaworów, kalkulacja strat ciśnienia
- Dobór i lokalizacja sterowników i przewodów elektrycznych
Inwentaryzacja terenu
Najkorzystniej dla projektu nawadniania jeśli ogród został wykonany zgodnie z projektem nasadzeń i możemy na tym planie po zweryfikowaniu zgodności z rzeczywistością, wrysować instalację nawadniania. Jeśli nie ma takiego planu, a mamy już nasadzenia w ogrodzie należy wykonać inwentaryzacje istniejących drzew i krzewów oraz trawników, z uwzględnieniem małej architektury, ścieżek, budynków. Dopiero na takim wyskalowanym rysunku rysujemy plan nawodnienia.
Określenie potrzeb wodnych
Jest to ilość wody potrzebnej roślinie do prawidłowego funkcjonowania. Zależy od kilku czynników ( strefy klimatycznej, rodzaju gleby, nasłonecznienia, cech gatunkowych roślin). Kalkulując tą wartość musimy również brać pod uwagę zjawisko transpiracji i ewapotranspiracji. Przykładowa tabela zapotrzebowania przy danym klimacie.
Określenie parametrów źródła wody
Jest to bardzo ważny parametr, który decyduje o tym ile zraszaczy może efektywnie pracować w tym samym czasie. (zakres tzw. sekcji)
Należy zawsze sprawdzić rzeczywistą wydajność źródła wody, nie można opierać się na przewidywaniach, czy parametrach pompy lub danych z wodociągów). Najprostszy sposób to podstawienie wiadra o znanej pojemności (np.10l) pod miejsce podłaszenia instalacji nawadniania i sprawdzenie w jakim czasie zostanie ono napełnione.
Wynik 12 sekund napełniono wiadro 10l, co oznacza, że wydajność naszego źródła to 50l/min. Znając taki wynik do celów projektowych powinniśmy przyjąć że efektywnie dysponujemy 45l/min. (zalecany bufor ok 10%, czyli 5l/min). Profesjonaliści używają specjalnych urządzeń pomiarowych, które oprócz przepływu pokazują ciśnienie wypływającej wody. Czas mierzymy podobnie jak w pierwszej metodzie.
Dobór i rozstawa zraszaczy
Zraszacze zwane przez użytkowników POLEWACZKAMI, to urządzenia dystrybuujące wodę na danej powierzchni w ogrodzie.
Są one dzielone ze względu na typ pracy, na zraszacze statyczne i zraszacze rotacyjne.
fot. Zraszacz statyczny – zakres pracy w czasie
fot. Zraszacz rotacyjny – zakres pracy w czasie
Podstawowa zasada mówi o tym, że w jednej sekcji razem mogą pracować tylko zraszacze tego samego typu ( wynika to ze sposobu dystrybucji wody w jednostce czasu). Druga ważna zasada dotyczy rozstawu zraszaczy, czyli odległości pomiędzy zraszaczami. Optymalna rozstawa głowic zraszaczy wynosi ok. 45-50% średnicy ich zasięgu.
Maksymalna granica rozstawy zraszaczy to 60% średnicy zasięgu
fot. Skutek złego rozstawu zraszaczy
Grupowanie zraszaczy w sekcje – projekt nawadniania ogrodu
Jest to etap kiedy dobraliśmy zraszacze i narysowaliśmy je w odpowiednich odstępach od siebie
Po rozmieszczeniu zraszaczy na planie ogrodu musimy połączyć je ze sobą w sekcje. Po pierwsze suma wydatków poszczególnych zraszaczy nie może przekroczyć wydajności źródła zasilającego instalację. Wpisujemy wydatki poszczególnych zraszaczy zgodnie z tabelami producenta.
Następnie łączymy zraszacze uwzględniając zacienienie w ogrodzie tak aby sekcja obejmowała obszar o porównywalnych warunkach siedliskowych.
Dobór rur i złączy PE, kalkulacja strat ciśnienia
Woda przemieszczając się w rurociągach od zraszacza do zraszacza jest poddawana tarciu i dzięki temu następują straty ciśnienia hydraulicznego. Skutkuje to nierównym i zanikającym wypływem wody w różnych częściach instalacji nawadniającej.
Aby temu zapobiegać powinniśmy odpowiednio dobrać średnice rurociągów pamiętając o zjawisku uderzenia hydraulicznego. (max przepływ w rurociągach 1,5 m/s ). Średnice rurociągów dobiera się na podstawie przepływu wody wykorzystując tabele strat ciśnienia.
W niedużych ogrodach, gdzie mamy niewielkie przepływy możemy posłużyć się ściągą w formie tabeli, gdzie obliczono jaki przepływ mają rury bez większych strat.
|
Rozmiar rury (średnica zewn.) |
Maksymalny przepływ |
|
|
Ř 20 (˝”) |
6 gpm |
22,7 l/min |
|
Ř 25 (ľ”) |
10 gpm |
37,8 l/min |
|
Ř 32 (1”) |
16 gpm |
60,6 l/min |
|
Ř 40 (1 Ľ”) |
26 gpm |
98,4 l/min |
Systemy nawadniania można wykonywać w rożnych systemach. W Polsce najpopularniejszy jest system Rur i złączek Pe.
Sprawdź złączki PE w naszym sklepie internetowym.
Dobór i lokalizacja elektrozaworów, sterowników i przewodów elektrycznych
Sercem każdego systemu, które rozdziela wodę pomiędzy poszczególnymi sekcjami są elektrozawory. Elektrozawory to urządzenia, które najlepiej umieszczać w ogrodzie, w specjalnych studzienkach rewizyjnych – studzienkach na elektrozawory. W ogrodach do 1000m2 najczęściej studzienki z zaworami są umieszczone w jednym miejscu. Należy pamiętać, aby studzienka była zdrenowana i zabezpieczona przed zasypaniem przez nornice lub krety. Dla wygody konserwacji nie warto wciskać jej w rabatę pod płotem.
O rozmiarach zaworów i średnicy przyłącza decyduje ilość wody, jaka ma przez nie przepływać. Najczęściej stosuje się zawory o średnicy 1 cala (25mm), które przepuszczą bez większych strat ok 100l wody na minutę. Przy większych przepływach należy zastosować odpowiednie zawory, które nie będą dławić przepływu wody.
Elektrozawory połączone są z mózgiem, czyli sterownikiem systemu nawadniania. Obecnie istnieje wiele sterowników, zasilanych prądem 230v, bateryjne 9V, łącznie z modelami obsługiwanymi przez moduł WIFI.
Należy pamiętać że prąd sterujący wysyłany do zaworów może być 24V lub 9V, o niewielkim natężeniu np. 0,26A i są one bardzo podatne na wszelkiego rodzaju przepięcia i przebicia. Dzięki stosowaniu wodoodpornych połączeń i odpowiedniej grubości kabli, przeznaczonych do układania w ziemi pozbędziemy się problemów z zanikającym sygnałem sterującym. Zazwyczaj sposób podłączenie, okablowania elektrozaworów do sterownika jest podobny i przedstawia go rysunek poniżej.
Sterownik Toro Tempus – kupisz klikając tutaj
Tematy:
- Projekt nawadniania ogrodu
- Inwentaryzacja terenu
- Określenie potrzeb wodnych
- Określenie parametrów źródła wody
- Dobór i rozstawa zraszaczy
- Grupowanie zraszaczy w sekcje
- Dobór rur i zaworów, kalkulacja strat ciśnienia
- Dobór i lokalizacja sterowników i przewodów elektrycznych
zobacz również: